به تازگی در کنار اصطلاح‌هایی شبیه به «جنگل‌خواری»، «دریاخواری»، «کوه‌خواری» و … که پیشتر به آن‌ها اشاره کردیم، با گونه‌ای تازه از تخلف روبرو هستیم که شاید از آن بتوان با عنوان «جاده‌خواری» یاد کرد.
خبرگزاری تسنیم، پیش از این با اصطلاح‌هایی نظیر «جنگل‌خواری»، «دریاخواری»، «کوه‌خواری» و … آشنا بودیم. مفاسدی که خوشبختانه با توجه کافی نهادهای نظارتی و به ویژه قوه محترم قضاییه به منویات و دستورات موکد مقام معظم رهبری(دامت برکاته) درباره مبارزه با «اژدهای هفت سر فساد» کنترل و از سرعت شیوع سرطانی‌اش جلوگیری شد. پیشگیری از گسترش فساد و بخصوص برخورد با دانه درشت‌های فساد اقتصادی که در چند مدت اخیر مورد توجه عموم مردم و رسانه‌ها قرار گرفته، امید و انگیزه بسیاری در میان لایه‌های مختلف اجتماعی ایجاد کرده است؛ خصوصا «فرمان آتش به اختیار» رهبر بصیر جمهوری اسلامی به جوانان انقلابی کشور برای مبارزه با انحراف‌ها و فسادها، باعث شد تا مردم به رغم تلاش‌های بیگانگان و شانتاژهای خبری رسانه‌های معاند، اعتماد راسخ‌تری به نظام پر برکت اسلامی داشته باشند. کوتاه کردن دست مفسدان از بیت‌المال به خوبی نشان داد که آلوده بودن عده‌ای از جمله برخی از نزدیکان مسئولان اجرایی کشور که پرونده‌هایشان در دادگاه‌ها در دست رسیدگی است، نمی‌تواند بدنه پاک‌دست و مومن و انقلابی مسئولان و خادمین ایران اسلامی را بدنام کند. در این راستا باید از قاضی جوان و دادستان جوان دستگاه محترم قضایی، که بدور از هیاهوها و جناح‌بندی‌های سیاسی، مخلصانه و متعهدانه این مسئولیت را بر عهده گرفته‌اند، صمیمانه تقدیر کرد.
با تکیه بر این مقدمه و به ویژه با تأسی از تعبیر رهبر معظم انقلاب درباره «اژدهای هفت سر فساد» می‌دانیم که فساد، هربار به شکلی تازه ممکن است، پدیدار شود. از همین رو به تازگی در کنار اصطلاح‌هایی شبیه به «جنگل‌خواری»، «دریاخواری»، «کوه‌خواری» و … که پیشتر به آن‌ها اشاره کردیم، با گونه‌ای تازه از تخلف روبرو هستیم که شاید از آن بتوان با عنوان «جاده‌خواری» یاد کرد.
این تخلف که شایبه فساد را نیز دامن زده است، حاکی از تجاوز به حریم امن جاده‌ها و محورهای مواصلاتی کشور برای احداث بیلبوردها و تابلوهای تبلیغاتی است. درک اهمیت این موضوع نیازمند دانستن مقدماتی درباره استانداردهای حیاتی این بخش است.
استانداردهای جهانی، قواعد بسیار سختگیرانه‌ای درباره احداث بیلبوردهای تبلیغاتی در جاده‌های برون‌شهری وضع کرده‌اند زیرا امنیت رانندگی در جاده‌ها تا حد قابل توجهی به این استانداردها مربوط است زیرا این تابلوها می‌توانند در هر لحظه توجه و حواس رانندگان را پرت کرده و حادثه‌ها و خسارت جانی و مالی به بار بیاورند. در همه کشورهای توسعه یافته، تخلف از این استانداردها بهای سنگینی برای متخلفان دارد. اما متاسفانه هنوز در ایران به این موضوع توجه چندانی نشده است. اگر به برخی از پرترددترین محورهای مواصلاتی توجه کنید، خواهید دید که تخلف‌های بسیاری در این باره انجام شده است. در این باره محور مواصلاتی کرج-تهران که پرترددترین محور ارتباطی کشور است، وضعیت بغرنج‌تری از دیگر محورها دارد.
به طور کلی تعداد بیلبوردهای احداث شده بر کناره محورهای پرتردد ایران بسیار بیشتر از حد مجاز است اما در محور کرج-تهران بنا به نظر برخی از کارشناسان سه تا چهار برابر حد مجاز بیلبورد احداث شده که در نوع خود می‌تواند مرگ‌آفرین باشد؛ جالب است بدانید آمار تلفات جاده‌ای در ایران در مقایسه با میانگین جهانی نیز حدود چهار برابر است. کارشناسان و روان‌شناسان ترافیکی جهان اعتقاد دارند که استاندارد نبودن تعداد، اندازه و محتوای بیلبوردهای تبلیغاتی کناره جاده‌ها، یکی از مهمترین عوامل دخیل در پرت کردن حواس رانندگان و بروز حوادث دلخراش جاده‌ای است. سالانه در ایران از ۱۲ تا ۱۶ هزار نفر در حوادث جاده‌ای جان خود را از دست می‌دهند. مسئولیت اداره بیلبوردهای کناره جاده‌ها برعهده ادارات کل راهدای و حمل و نقل استان‌ها است و این تابلوها، در کنار سایر منابع یکی از مهمترین منابع درآمد این ادارات به شمار می‌آید. بنابراین اصرار این ادارات به افزایش تعداد بیلبوردها و پل‌های عابر که تنها استفاده‌شان تابلو تبلیغاتی شدن است، مشخصا دلیل واضحی دارد.
این سازه‌ها خارج از استانداردهای حیاتی و پروتکل‌های معین و مشخص این بخش، احداث و نصب شده‌اند و افزون بر این بدون رعایت تشریفات اداری و قانونی نیز به مشتریان واگذار شده‌اند. تخلف در تخلف مسئولان این بخش‌ها چنان عیان شده است که یک نگاه گذرا به بیلبوردها و پل‌های عابر احداث شده در محور مواصلاتی کرج-تهران این موضوع را به وضوح نشان می‌دهد. متاسفانه ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود. مسافران این محور مواصلاتی به خوبی می‌دانند که بیلبوردها ابتدا با شمایل شهدای گرانقدر مدافع حرم اکران میشوند و بعد تبلیغات مربوط به کالاهای خارجی یا سایر کالاهایی که حتی به گفته برخی کارشناسان اکثرا مجوز تبلیغات محیطی هم ندارند، روی آن‌ها اکران می‌شود. اتفاقی که به زعم همین مسافران، نوعی دهن‌کجی به تلاش همه ایرانیان برای رونق تولید ملی و اقتصاد مقاومتی است.
به نظر می‌رسد که قوه محترم قضایی و همچنین سازمان بازرسی کل کشور با بررسی موضوع و ابعاد مختلف تخلف و فساد احتمالی در این رابطه، با متخلفانی که به «جاده‌خواران» معروف شده‌اند، همچون همیشه برخورد قاطع و اثربخشی کنند.
* علیرضا ربیعی‌راد
